ဓာတ္မတည့္မႈ (Allergy)

ဓာတ္မတည့္မႈ ေရာဂါမ်ား သို႔မဟုတ္ ဓာတ္မတည့္မႈ ဆိုသည္မွာ အသက္အရြယ္မေရြး အျဖစ္မ်ားသည့္ေရာဂါ ျဖစ္ပါသည္။ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ပြားရသည့္အေၾကာင္းရင္းမွာ အလာဂ်င္ (allergen) ဟုေခၚတြင္သည့္ ဖုန္မႈန္႔့ေလးမ်ား၊ သားေမႊး၊ ပန္း၀တ္မႈန္၊ အစားအစာႏွင့္ အျခားအရာမ်ားကဲ့သ႔့ေသာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ  အရာ၀တၱဳမ်ားကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔့၏ကိုယ္ခံအားစနစ္မွ တံု႔့ျပန္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လူအမ်ားစုအတြက္ အမ်ားအားျဖင့္ အႏၱရာယ္မရွိေသာ္လည္း အခ်ိဳ ့လူမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ပါသည္။ 

ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ပြားသည့္လူမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ၄င္းတို ့မည္သည့္အရာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ေၾကာင္းကို မသိၾက ေပ။ ထိ႔့ေၾကာင့္၊ မည္သည့္အရာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ေၾကာင္းကို သိရွိႏိုင္မည့္ စမ္းသပ္မႈမ်ား ရွိေနျပီျဖစ္ပါေသာေၾကာင့္ ဤဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အရာမ်ားကို ေရွာင္ရွား၍ မိမိကိုယ္ကိုလြယ္ကူစြာၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ 

ဓာတ္မတည့္သည့္ လကၡဏာမ်ား

ရွဴရႈိက္မိျခင္း၊ စားသံုးမိျခင္း၊ သို႔ မဟုတ္ အေရျပားမွတဆင့္ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အလာဂ်င္ (allergen) မ်ား ကၽြႏ္ုပ္တို ့၏ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းသု႔ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ပါသည္။ ဖုန္မႈန္ ့မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပြားသည့္ ဓာတ္မတည့္မႈမွာ အေတြ ့ရအမ်ားဆံုးျဖစ္ျပီး ရာႏႈန္းအားျဖင့္ 70-80 ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ရွိပါသည္။ ဖုန္မႈန္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပြားသည့္ ဓာတ္မတည့္ မႈ၏ လကၡဏာမ်ားမွာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊ ႏွာရည္ယုိျခင္း၊ မ်က္ရည္ယိုျခင္း၊ မ်က္စိယားယံ ျခင္း၊ မ်က္ႏွာယားယံျခင္း၊ အဖုအပိမ့္ထြက္ျခင္း၊ အေရျပားအခ်ပ္လႊာမ်ားျဖစ္ျခင္း ႏွင့္ အေရျပားကြာက်ျခင္းတို ့ျဖစ္ပါ သည္။ ျပင္းထန္သည့္ ဓာတ္မတည့္မႈလကၡဏာမ်ားတြင္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာျခင္း၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္းနာျခင္း ႏွင့္ အသက္ရွဴရခက္ခဲျခင္းမ်ား ကိုေတြ ့ရတတ္ပါသည္။ 

ဓာတ္မတည့္မႈ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း 

အစာေၾကာင့္ဓာတ္မတည့္ျခင္း၊ ပန္း၀တ္မႈန္ႏွင့္ဓာတ္မတည့္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွာေစးျခင္း၊ ဓါတ္မတည့္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွာေခါင္းအနာျဖစ္ျခင္း ၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊ အဖုအပိမ့္မ်ား ႏွင့္ အေရျပားေရာင္ရမ္းမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚျခင္းရွိမရွိကို ဓာတ္မတည့္မႈ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္သိရွိႏိုင္ပါသည္။ လူနာသည္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းမ်ားအျပင္၊ အမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားထားသည့္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈကို ပါခံယူသင့္ပါသည္။ 

1။ အေရျပားေဖာက္စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း ဆိုသည္မွာ ဖုန္၊ ဖုန္မႈန္႔့မ်ား၊ တိရိစာၦန္မွအမႈန္အမႊားမ်ား၊ ပိုးဟပ္၊ ပန္း၀တ္မႈန္၊ မႈိ ႏွင့္ အျခားအရာမ်ား အစရွိသည့္ေသးငယ္သည့္အရာမ်ားကို အေရျပားေပၚသို႔ခ်၍ စမ္းသပ္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ ထို အလာဂ်င္ (allergen) သို႔မဟုတ္ အရာမ်ားႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ပါက အေရျပားနီရဲလာျခင္း၊ ယားယံဖုမ်ား ကဲ့သို ့ေသာ အရာမ်ားထြက္ေပၚလာပါမည္။ 

2။ Serum Specific IgE ဆိုသည္မွာ အဓိကအရာ၀တၱဳတစ္ခုခုႏွင့္ ဓာတ္မတည့္မႈကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အင္မ်ဴးဂလိုဗ်ဴလင္အီး (immunoglobulin E) ဆိုသည့္ ကိုယ္ခံအားပမာဏကို တိုင္းတာသည့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈကို ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ျပဳလုပ္စစ္ေဆးျခင္းျဖစ္ျပီး သမားေတာ္သည္ လူနာမွ မည္သည့္ အလာဂ်င္ (allergen) သို႔မဟုတ္ အရာမ်ားႏွင့္ဓာတ္မတည့္ေၾကာင္းႏွင့္ မည္မွ်ျပင္းထန္ေၾကာင္းကို အကဲျဖတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ 

စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈႏွစ္မ်ိဳး၏ ကြာျခားခ်က္ 

အေရျပားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေရာဂါအေျခအေနတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ အေရျပားဓာတ္မတည့္မႈရွိသည့္ လူနာမ်ား သည္္ Serum specific IgE ဓာတ္မတည့္မႈစမ္းသပ္သည့္နည္းႏွင့္ သင့္ေတာ္ပါသည္။ လူနာသည္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈ အားမခံယူမီ ဓာတ္မတည့္မႈအတြက္ ေသာက္သံုးေနရသည့္ေဆး (antihistamines) မ်ားအား ျဖတ္ထားရန္မလိုေပ။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးသည့္အခ်ိန္မွာလည္း မၾကာေပ။ ေသြးတစ္ၾကိမ္စစ္ရံုျဖင့္ အလာဂ်င္ (allergen) အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာကို သိရွိႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္၊ IgE စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈအား ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးနည္းျပီး အႏၱရာယ္ကင္းသည့္ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈအျဖစ္ လက္ခံထားၾကသည္။ သို႔ေသာ္၊ ရလဒ္ထြက္ေပၚလာရန္အတြက္ ရက္ေပါင္းၾကာျမင့္မည္ျဖစ္သည္။ 

အေရျပားေဖာက္စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း (Skin Prick Test) မွာမူ ရလဒ္ထြက္ေပၚလာရန္အတြက္ အခ်ိန္ 15-20 မိနစ္မွ်သာၾကာျမင့္ပါသည္။ စစ္ေဆးမႈမခံယူမီတြင္ လူနာမွ ဓာတ္မတည့္မႈအတြက္ ေသာက္သံုးေနရသည့္ေဆး (antihistamines) မ်ားကို ျဖတ္ထားရမည္ျဖစ္သည္။ အေရျပားသည္ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစသည္ အရာမ်ား ႏွင့္ ထိေတြ႕ေသာေၾကာင့္ ျပင္းထန္သည့္ဓာတ္မတည့္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါသည္။ ထို႔အျပင္၊ ေသြးစစ္ (Serum specific IgE ဓာတ္မတည့္မႈစမ္းသပ္သည့္နည္း) သည့္နည္းႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္ရလွ်င္လည္း စစ္ေဆးသည့္ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစသည့္ အလာဂ်င္ (allergen) အမ်ိဳးအစားမ်ားလည္း ပိုမိုနည္းပါးပါသည္။ 

ဖရာထိုင္း 2 ေဆးရံု၏ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း စင္တာ (ENT Center) တြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို ့၏အထူးကုဆရာ၀န္မ်ားကို ေတြ ့ဆံုႏိုင္ပါသည္။ 

ဖရာထိုင္း 2 ေဆးရံု 

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္ျပန္ၾကားေရး စင္တာ 

ဖုန္း: +66-2617-2444 ext. 2020, 2047။ အီးေမး: onestop@phyathai.com