ဒူးအစားထိုး ခြဲစိတ္ကုသမႈ

Knee Arthroplasty သို႔မဟုတ္ ဒူးအစားထိုး ခြဲစိတ္ကုသမႈ သည္ လူမွတုပဖန္တီးထားသည့္ အရာမ်ားျဖင့္ ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚေနေသာ၊ ပ်က္စီး ယိုယြင္းသြားေသာ အရိုးအဆစ္မ်ားကို အစားထိုးခြဲစိတ္ကုသသည့္ နည္းျဖစ္ပါသည္။ ေဆး၀ါးမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ နာက်င္မႈကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေတာ့သည့္အခ်ိန္၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေလွကား တက္ျခင္းမ်ားကဲ့သို႔ပံုမွန္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ပင္ပန္းခက္ခဲစြာေဆာင္ရြက္ရခ်ိန္မ်ားတြင္ ဤခြဲစိတ္ကုသမႈကို ေဆာင္ရြက္ ၾကပါသည္။ 

ဒူးအစားထိုးခြဲစိတ္မႈ၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အဆစ္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးျဖစ္သည့္ ေလးဘက္နာအဆစ္ေရာင္ ေရာဂါေၾကာင့္ ခံစားရသည့္ နာက်င္မႈကို သက္သာေစရန္ ျဖစ္သည္။ 

1။ ေအာ္စတီယိုအာသရိုက္တစ္ (Osteoarthritis) - Osteoarthritis သည္ အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် အရိုးမ်ား၏ အဖ်ားမ်ားကိုဖံုးအုပ္ထားသည့္ အရြတ္မ်ား ေပ်ာ့ေပ်ာင္း ယိုယြင္းလာ ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚရသည္။ အရြတ္မ်ား ယိုယြင္း ဆံုးရႈံးလာျခင္းေၾကာင့္ အရိုးအခ်င္းခ်င္း ပြတ္တိုက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစျပီး အဆစ္မ်ား ပ်က္စီးကာ နာက်င္ျခင္း၊ ေတာင့္တင္းျခင္း ႏွင့္ ေရာင္ရမ္းျခင္းမ်ားကို ခံစား ရေစျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

2။ ရူးမတိြဳက္ အာသရိုက္တစ္ (Rheumatoid arthritis (RA)) - ခႏၶာကိုယ္၏ ကိုယ္ခံအားစနစ္မွ အဆစ္မ်ားကို မွားယြင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ကိုယ္ခံအားစနစ္ မူမမွန္မႈ (autoimmune disease) ေရာဂါျဖစ္ပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္၊ အရိုးအဆစ္တစ္၀ိုက္တြင္ နီရဲ ေရာင္ရမ္းျခင္း ႏွင့္ နာက်င္ျခင္းမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ 

3. ပို ့စ္ ထေရာ္မက္တစ္ အာသရိုက္တစ္ (Post-traumatic arthritis) - ဒူးေခါင္းတစ္၀ိုက္ရွိ အရိုး အက္ျခင္း၊ က်ိဳးျခင္း သို ့မဟုတ္ အရြတ္မ်ားစုတ္ျပဲျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် အဆစ္အရြတ္ (articular cartilage) ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရပါသည္။ 

မခြဲစိတ္မီ 

ခြဲစိတ္မႈမခံယူမီ ဆရာ၀န္ သို႔မဟုတ္ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္မွ ခြဲစိတ္မႈအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏိုင္မည့္ ေဆးဘက္ ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို အသာစီးရထားႏိုင္ရန္အတြက္ သင့္ေဆးကုသမႈရာဇ၀င္ကို ေမးျမန္းျခင္း၊ ေသြးစစ္ျခင္း၊ ဆီး စစ္ျခင္း၊ ရင္ဘတ္ ဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း ႏွင့္ electrocardiograms (EKG သို႔မဟုတ္ ECG) ဆြဲေစျခင္း အစရွိသည္ျဖင့္ စစ္ေဆးမႈမ်ားစြာျပဳလုပ္ရန္ ညႊန္ၾကားပါမည္။ 

ခြဲစိတ္မႈ ခံယူေနစဥ္ 

ခြဲစိတ္မႈကို အမ်ားအားျဖင့္ အေထြေထြ၊ ေက်ာရိုး သို႔မဟုတ္ ေက်ာေအာက္ ေမ့ေဆး၊ ထံုေဆးေပး ၍ခြဲစိတ္ျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ အခ်က္အလက္မ်ားစြာေပၚမူတည္ျပီး ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေမးေဆးဆရာ၀န္တို႔မွ မည္သည့္ ေမးေဆး၊ ထံုေဆး အမ်ိဳးအစားကို ေပးရမည္ကို ဆံုးျဖတ္ပါသည္။ ခြဲစိတ္ေနစဥ္တြင္ အရိုးအထူး ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္မွ ဒူးေခါင္းမ်က္ႏွာျပင္ေပၚ ရွိ ပ်က္စီး ေနသည္မ်ားအား ဖယ္ရွားျပီး၊ ထိုေနရာအား သတၱဳ သို႔မဟုတ္ ပလတ္စတစ္ျဖင့္ တုပျပဳလုပ္ထားသည့္ အရာျဖင့္ အစားထိုးပါမည္။ ခြဲစိတ္မႈၾကာခ်ိန္မွာ ခန္႔မွန္းေျခအားျဖင့္ 1-2 နာရီ ၾကာျမင့္မည္ျဖစ္သည္။ 

ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ 

အမ်ားအားျဖင့္ ဒုတိယေျမာက္ေန႔တြြင္ ကာယကုထံုးပညာရွင္မွ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအစီအစဥ္အတြက္ သင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမည္ျဖစ္ပါသည္။ သင္သည္ ကာယကုထံုးပညာရွင္ (physical therapist (PT)) ၏အကူအညီျဖင့္ အေထာက္အကူ ပစၥည္းကိရိယာကို အသံုးျပဳျပီး စတင္မတ္တပ္ရပ္ ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ပါမည္။ ေဆးရံုတြင္ 5-6 ရက္ခန္ ့ မွ်ေနထိုင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ 

နာက်င္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးအား ထိန္းခ်ဳပ္စီမံျခင္း (Multimodal Pain Management) 

အစားထိုးခြဲစိတ္မႈခံယူရန္လိုအပ္သည့္ လူနာအမ်ားအျပားၾကား အစိုးရိမ္အေၾကာင့္ၾကဆံုးမွာ ခြဲစိတ္ေနစဥ္အတြင္း၊ ခြဲစိတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းႏွင့္ အိမ္သို႔ျပန္လည္ေရာက္ရွိခ်ိန္မ်ားတြင္ အထိန္းအကြပ္မဲ့နာက်င္မႈ ကို ခံစားရႏိုင္ျခင္းမ်ားပင္။ ထို႔ေၾကာင့္၊ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္မ်ားသည္ နာက်င္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးအား ထိန္းခ်ဳပ္စီမံျခင္း (multimodal pain management) ဆိုသည့္နည္းကို ေရြးခ်ယ္အသံုးျပဳလာၾကပါသည္။ ဤနည္းသည္ မခြဲစိတ္မီ၊ ခြဲစိတ္စဥ္ ႏွင့္ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္ အလြန္အမင္းနာက်င္မႈကို သက္သာေစရန္အတြက္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အသံုးျပဳ သည့္နည္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ လူနာမ်ားသည္ မအီမသာပ်ိဳ႕ခ်င္အန္ခ်င္ ျဖစ္ျခင္း ႏွင့္ ေခါင္းမူးေ၀ျခင္းမ်ားကဲ့သို႔ေသာ  ျပႆနာမ်ားကို အနည္းအက်ဥ္းသာခံစားရႏိုင္ပါသည္။  ၄င္းနည္းေၾကာင့္ လူနာမ်ားသည္ ခ်က္ခ်င္းလႈပ္ရွားသြားလာ ႏိုင္သည့္အျပင္ ေဆးရံုမွလည္း ေစာေစာစီးစီ ဆင္းႏိုင္ပါသည္။ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္တစ္ေန႔တြင္ လူနာမ်ားသည္ ေ၀ါ့ခ္ကာ (walker)၊ ခ်ိဳင္းေထာက္ သို႔မဟုတ္ တုတ္ေကာက္ တို႔ကဲ့သို႔ေသာ အရာမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ လူနာသည္ ဒုတိယေန႔တြင္ ၄င္း၏ ဒူးကို ေကြးႏိုင္ဆန္႔ႏိုင္ျပီး၊ တတိယေန႔တြင္ ေဆးရံုမွဆင္းႏိုင္ျပီ ျဖစ္ပါသည္။ 

ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူသင့္သည့္ အခ်ိန္ 

1။ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားလုပ္ေဆာင္မႈကို ကန္႔သတ္သည့္ ဒူးေခါင္းနာက်င္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေတာင့္တင္းျခင္း  

2။ အနားယူရံု သို႔မဟုတ္ ေဆး၀ါးမ်ားေသာက္သံုးရံုႏွင့္ သက္သာျခင္းမရွိသည့္ နာတာရွည္ ဒူး နီရဲ ေရာင္ရမ္းျခင္း  

3။ ဒူးပံုပ်က္ျခင္း 

4။ အျခားကုသမႈမ်ားျဖင့္ သက္သာမႈမရွိျခင္း  

ဖရာထိုင္း 2 ေဆးရံု၏ အရိုးအထူးကုဌာန တြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို ့၏အထူးကုဆရာ၀န္မ်ားကို ေတြ ့ဆံုႏိုင္ပါသည္။ 

ဖရာထိုင္း 2 ေဆးရံု 

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္ျပန္ၾကားေရး စင္တာ 

ဖုန္း: +66-2617-2444 ext. 2020, 2047။ အီးေမး: onestop@phyathai.com